Ursula von der Leyen njoftoi të martën tërheqjen e një ligji kontestues, që synonte të reduktonte përdorimin e pesticideve në të gjithë Bashkimin Evropian, duke shënuar humbjen e parë të Marrëveshjes së Gjelbër.

E ashtuquajtura Rregullore e Përdorimit të Qëndrueshëm (SUR) u paraqit për herë të parë në qershor 2022, me qëllimin ambicioz për të ulur përgjysmë përdorimin e pesticideve deri në vitin 2030. Ajo parashikonte gjithashtu ndalimin total të këtyre produkteve në zona të ndjeshme, si hapësirat e gjelbërta urbane dhe Vendet e Natura 2000 dhe promovoi marrjen e alternativave me rrezik të ulët.

Pesticidet kimike të përdorura për të ruajtur rendimentet e të korrave, konsiderohen si një burim kryesor i ndotjes dhe janë lidhur me humbjen e biodiversitetit, ujin me cilësi të dobët, tokat e degraduara, rezistencën ndaj dëmtuesve dhe sëmundjet kronike.

SUR u tregua përçarëse që në fillimet e saj dhe u bë objekt i lobimit të ashpër nga sektori i bujqësisë. Vitin e kaluar, ajo u refuzua nga Parlamenti Evropian me 299 vota pro, 207 kundër dhe 121 abstenime dhe aktualisht është ngecur në negociatat politike midis vendeve anëtare, duke sinjalizuar një oreks shumë të ulët për ta shtyrë atë në vijën e finishit.

“Komisioni propozoi SUR, me qëllimin e denjë për të reduktuar rreziqet e produkteve kimike të mbrojtjes së bimëve,” tha von der Leyen të martën, duke folur para Parlamentit Evropian në Strasburg.

“Por propozimi i SUR është bërë simbol i polarizimit. Është refuzuar nga Parlamenti Evropian. Nuk ka më progres as në Këshill. Prandaj do t’i propozoj Kolegjit që të tërheqë këtë propozim.”

Vendimi i Von der Leyen vjen mes një reagimi në rritje të krahut të djathtë kundër Marrëveshjes së Gjelbër Evropiane dhe protestave të përhapura të fermerëve të tërbuar, të cilët, mes ankesave të tjera, u ankuan për barrën e krijuar nga rregullimi mjedisor.

Lëvizja e kontestimit arriti në Bruksel javën e kaluar gjatë një samiti të lartë të liderëve të BE-së, duke krijuar skena kaosi dhe shkatërrimi. Von der Leyen, së bashku me kryeministrat e Belgjikës dhe Holandës, morën pjesë në një takim të improvizuar me përfaqësues nga sektori bujqësor menjëherë pas përfundimit të samitit.

Gjatë fjalimit të saj të martën në mëngjes, shefja e Komisionit foli gjerësisht për fermerët, duke thënë se ata “meritojnë të dëgjohen” ndërsa përballen me shkatërrimet e ndryshimeve klimatike, pushtimin rus të Ukrainës dhe krizën e kostos së jetesës.

Por ajo këmbënguli se sektori, i cili përbën mbi 10% të emetimeve të gazeve serrë të bllokut dhe subvencionohet shumë nga buxheti i BE-së, duhet të kalojë drejt një “modeli më të qëndrueshëm prodhimi”.

“Vetëm nëse fermerët tanë mund të jetojnë nga toka, ata do të investojnë në të ardhmen. Dhe vetëm nëse i arrijmë qëllimet tona klimatike dhe mjedisore së bashku, fermerët do të jenë në gjendje të vazhdojnë të bëjnë jetesën,” tha presidentja Komisionit. “Fermerët tanë e dinë mirë këtë. Ne duhet të kemi më shumë besim tek ata.”

Tërheqja e ligjit të propozuar nuk është e menjëhershme dhe ende duhet të ratifikohet nga Kolegji i Komisionerëve, proces që pritet të finalizohet në javët në vijim.

Pavarësisht lajmit, von der Leyen theksoi se çështja e rregullimit të pesticideve, gjurmët e karbonit të të cilave rrjedhin nga prodhimi, transporti dhe aplikimi i tyre, do të mbeten në axhendë dhe mund të jenë subjekt i një “propozimi të ri shumë më të pjekur”.

Megjithatë, për shkak të orarit të ngushtë të vendosur nga zgjedhjet e ardhshme për Parlamentin Evropian, drafti i ri do të jetë detyrë e Komisionit të ardhshëm.

“Sigurisht, tema qëndron dhe për të ecur përpara, nevojitet më shumë dialog dhe një qasje tjetër”, u tha von der Leyen para eurodeputetëve.