Komisioni për Çështjet Europiane po zhvillon sot mbledhjen e radhës për diskutimin e Buxhetit faktit të vitit 2025. Në këtë mbledhje ka marrë pjesë dhe ministrja e Shtetit dhe Kryenegociatorja Majlinda Dhuka. Kjo e funditka folur në lidhje me rekomandimet për hapjen e dy grupkapitujve dhe nëse buxheti i akorduar përkonte për realizimin e tyre sipas afateve.
Po ashtu Dhuka dha detaje financiare për ecurinë e procesit të negociatave, afatet për grupkapitujt dhe se si janë ndarë zërat financiare dhe programues për realizimin e rekomandimeve. Ajo shpjegoi se buxheti mbështet lidhjen e tregjeve rajonale, europiane dhe veçanërisht BE-në, mbështetjen e prodhimit vendas derisa 75% e prodhimeve shqiptare shkojnë eksport në vendet e BE-së.
Ministrja dha shpjegime edhe për buxhetin në çështjen e kompensimit dhe kthimit të pronave për ish-pronarët, sipas rekomandimeve të BE-së. Sipas saj, buxheti mbështet lidhjen e Shqipërisë me korridoret europiane në fushën e transportit dhe rrjetit rrugor, me rritje të buxhetit, në kuadër edhe të rekomandimeve të KE.
Pjesë nga fjala e Majlinda Dhukës në Komision:
Shqipëria sapo ka çelur grupkapitujt më 15 tetor me BE për negociatat. Buxheti parashikon zhvillime të rëndësishme, me investime dhe kapacitete institucionale. Rekomandimet e Bashkimit Europian dhe veçanërisht Komisioni Europian janë parashikuar me realizim duke nisur nga viti që vjen. Ky buxhet parashikon mbështetje për thellimin e reformave kryesore si ajo në drejtësi, dixhitalizimin, reforma në shërbimet publike, reformat në punësim dhe thellimi i reformave në mirëqeverisje dhe forcimi i institucioneve shqiptare, teksa përgatitemi për të qenë anëtare e BE-së. Shqipëria do përfitojë mbështetje nga BE për reformat e mëtejshme.
Shqipëria pritet të përfitojë 920 mln euro kredi me kushte të lehtësuara dhe grant nga BE për reformat. Dhe gjithashtu pritet të përfitojë 550 mln euro nga instrumenti i aderimit, i ndarë në 7 vite dhe veçanërisht 2025-2027. Ka zhvilluar 3 udhërrëfyes dhe përmbushjen e angazhimeve të marra përsipër, udhërrëfyesit për drejtësinë, administratën publike dhe funksionimin e institucioneve demokratike, me në zemër Kuvendin e Shqipërisë.
Në Fushën e Gjyqësorit mbështetje për reformën në drejtësi në konsolidim dhe bashkëpunimin me BE-në. Vazhdon mreformimi e mbështetja në KLP dhe KLGJ. Këto 3 vite do arrihet dixhitalizimi i sistemit të prokurorisë dhe gjyqësor. Dhe kapaciteteve të sigurisë kibernetike, si dhe për prezantimin e inteligjencës artificiale në sistemin e punës në fushën e drejtësisë. Por edhe në infrastrukturën fizike, si godina e Gjykatës së Apelit të Juridiksionit të Përgjithshëm, si dhe mbështetje financiare për gjykata të tjera si në Durrës, Fier, Tiranë dhe Apelit dhe GJKKO-së.
Në lidhje me të drejtat e njeriut parashikohen mbi 600 mln lekë për institucionin e rehabilitimit të të miturve në sistemin e drejtësisë. Mbështetje në sistemin e kushteve në burgje dhe ndërtimi i një burgu në Kukës. Për pronarët dhe ish-pronarët janë parashikuar 7 mld lekë në kompensimin. Nga viti i ardhshëm në luftën ndaj korrupsionit do krijohet zyra kombëtare e sekuestros së aseteve. Sikurse mbështetja për BKH me mbi 600 mln lekësh, qëendra e menaxhimit europian të të kufirit, me buxhet rreth 60 mln lekësh.
Për reformën në administratë buxheti mbështet kapacitetet administrative dhe kemi asistencë nga BE dhe partnerët tanë, për të thelluar reformat. Mbështetje edhe në rrjetin rrugor, hekurudhor, sinjalistikë, me grante dhe kredi nga BE, Bankat e Zhvillimit dhe vendet partnere. Sikurse linja hekurudhore Durrës-Tiranë dhe rrjeti i ri Tiranë-Rinas dhe Vorë-Hani i Hotit. Po kështu Aviacioni Shqiptar Civil të afrohet me shërbimin europian, sikurse edhe ai detar me portin e ri.
