Arkeologët në Egjipt kanë bërë një zbulim të jashtëzakonshëm, duke nxjerrë në dritë rrënojat e një tempulli rreth 4,500 vjeçar, i cili dyshohet se është përdorur edhe për vëzhgimin e qiellit nga çatia e tij. Rrënojat janë gjetur në Abu Ghurab, rreth 14 kilometra në jug të Kajros dhe 8 kilometra në perëndim të lumit Nil. Bëhet fjalë për një strukturë monumentale me sipërfaqe mbi 1,000 metra katrorë, një tempull kushtuar perëndisë Ra, hyjnisë së diellit dhe babait të gjithë krijimit sipas mitologjisë egjiptiane. Tempulli u ndërtua me urdhër të faraonit Nyuserre Ini, i cili sundoi Egjiptin nga viti 2420 deri në vitin 2389 para Krishtit, gjatë Dinastisë së Pestë.

Sipas Ministrisë së Turizmit dhe Antikiteteve të Egjiptit, kompleksi përmbante një kalendar të ngjarjeve fetare të gdhendur në gur, si dhe një çati të projektuar posaçërisht për vëzhgime astronomike. Pamjet nga vendi tregojnë objekte të ruajtura mirë, përfshirë mure të mbuluara me hieroglife dhe fragmente të shumta qeramike. “Me një dizajn unik arkitektonik, kjo strukturë konsiderohet një nga tempujt më të mëdhenj dhe më të rëndësishëm të luginës,” njoftoi ministria në një postim në Facebook. Sipas saj, janë zbuluar gjithashtu fragmente të dekoruara prej guri gëlqeror të bardhë dhe sasi të mëdha enësh qeramike.

Tempulli ishte identifikuar për herë të parë në vitin 1901 nga arkeologu gjerman Ludwig Borchardt, por gërmimet e plota u penguan për dekada për shkak të nivelit të lartë të ujërave nëntokësore. Vetëm që nga viti 2024, arkeologët kanë arritur të zbulojnë më shumë se gjysmën e strukturës, e cila më parë ishte e mbuluar nga sedimentet. Gërmimet kanë nxjerrë në dritë hyrjen origjinale të tempullit, dyshemenë e saj, mbetjet e një kolone rrethore prej graniti që mund të ketë qenë pjesë e verandës, si dhe elemente të tjera arkitektonike, përfshirë pllaka dhe dyer graniti. Janë zbuluar gjithashtu pjesë të mureve të korridorit dhe mbetjet e një shkalle të brendshme që çonte në çati, ndoshta një hyrje e dytë e kompleksit.

Sipas Massimiliano Nuzzolo, arkeolog dhe bashkëdrejtor i gërmimeve, çatia e tempullit ka të ngjarë të jetë përdorur për vëzhgime astronomike dhe jo për festime fetare. Ai shpjegoi gjithashtu se niveli i poshtëm i tempullit shërbente si skelë për anijet që vinin nga Nili ose nga kanalet anësore të tij. Zbulimi hedh dritë të re mbi rolin e tempujve diellorë në Egjiptin e lashtë dhe mbi njohuritë astronomike të civilizimit egjiptian, duke e bërë Abu Ghurab një pikë kyçe për studimet arkeologjike të ardhshme.