Gjatë gjumit, trupi i njeriut kalon nëpër disa faza: gjumë i lehtë, gjumë i thellë dhe gjumë me lëvizje të shpejtë të syve (REM). Megjithëse ëndrrat mund të ndodhin në çdo fazë të gjumit, ato lidhen kryesisht me gjumin REM, i cili zë rreth 20% deri në 25% të kohës sonë të gjumit.
Hulumtimet e reja sugjerojnë se njerëzit që zgjohen duke ëndërruar priren të ndihen sikur kishin fjetur më thellë. Në të kundërt, njerëzit që zgjohen nga fazat më të lehta të gjumit, të cilat zakonisht nuk përfshijnë ëndrrat, mund të mos e kuptojnë se ishin në gjumë. Ky keqkuptim i ndjenjës së zgjuar gjatë gjumit ndodh tek disa njerëz gjatë fazave më të thella të gjumit, të cilat gjithashtu kanë më pak gjasa të përfshijnë ëndrrat.
A çon gjumi i mirë në ëndrra të mira?
Studimet tregojnë se njerëzit me çrregullime të gjumit, si pagjumësia, priren të shohin më shumë ëndrra të këqija. Në mënyrë të ngjashme, ankthet mund të prishin gjumin. Pra, duket se gjumi i keq mund të çojë në ëndrra të këqija dhe se ëndrrat e këqija mund të përkeqësojnë gjumin. Nevojiten kërkime të mëtejshme për të përcaktuar nëse gjumi i mirë çon në ëndrra të bukura.
Si lindin makthet?
Shumë faktorë mund të shkaktojnë ëndrra të këqija. Disa prej tyre përfshijnë:
• Ngjarjet në jetën e përditshme: Ëndrrat mund të jenë një mënyrë për të përpunuar emocionet që kemi ndjerë gjatë ditës dhe për t’u përgatitur për ngjarjet e ardhshme. Bazuar në këtë, ngjarjet negative në jetën e përditshme të një personi dhe ngjarjet e parashikuara në të ardhmen mund të kenë më shumë gjasa të shkaktojnë ëndrra të këqija dhe makthe. Veçanërisht, një studim zbuloi se situatat e punës shfaqeshin shpesh në përmbajtjen e ëndrrave të pjesëmarrësve.
• Stresi: Stresi mund të çojë në një rritje të gjasave për të parë ëndrra të këqija. Është një rreth vicioz, pasi gjumi i ndërprerë e bën më të vështirë menaxhimin e stresit.
• Trauma: Përjetimi i çdo lloj traume mund të bëjë një person më të prirur për të përjetuar makthe. Kur një person zhvillon çrregullim të stresit post-traumatik, makthet shpesh janë rikthim në një ngjarje traumatike.
• Mjekimi: Disa medikamente mund të shkaktojnë ankthe si një efekt anësor, dhe ndërprerja e tyre gjithashtu mund të shkaktojë ndryshime në ëndrrat.
• Pozicioni i gjumit: Hulumtimet sugjerojnë se gjumi me bark mund të shkaktojë ëndrra që përfshijnë një ndjenjë palëvizshmërie ose gulçim.
A mund të ndikojnë ëndrrat në jetën e përditshme?
Pas një makthi shqetësues, një person mund të përjetojë ankth të shtuar të nesërmen. Makthet që shkaktojnë zgjime gjatë natës mund të ndikojnë gjithashtu në cilësinë e gjumit, duke rezultuar në lodhje të nesërmen dhe ulje të cilësisë së jetës nëse ankthet janë të shpeshta. Kur bëhet fjalë për ëndrrat e mira, studiuesit nuk janë fokusuar shumë në atë se si ato ndikojnë në jetën e përditshme të një personi.
