Pas katër muajsh në Zyrën Ovale, tre telefonatave (të njohura zyrtarisht) midis Uashingtonit dhe Kremlinit, një takimi midis ministrave të jashtëm në Arabinë Saudite dhe, veçanërisht, pas një lehtësimi të ndjeshëm të presionit amerikan mbi Rusinë, Donald Trump duket se është, përsëri personalisht, i bezdisur nga qëndrimi i Rusisë dhe Putinit .
Moska, e cila dje nisi sulmin e saj më të madh ajror kundër pozicioneve në territorin ukrainas, vazhdon të zbatojë planin që ka hartuar që nga fillimi pa dhënë as shenjën më të vogël, qoftë në nivel diplomatik apo ndërpersonal, se synon të hyjë në një proces pranimi të propozimit amerikan për një armëpushim pa kushte…
Donald Trump, nga ana e tij, është në një proces të vazhdueshëm komunikimi përmes të gjitha “kanaleve” që ka në dispozicion, me qëllim që ta zgjidhë disi këtë çështje specifike, por rezultatet, veçanërisht në çështjen e luftës, janë jashtëzakonisht negative.
Kremlini, i cili ka një kapital të rëndësishëm diplomatik, nuk angazhohet në diskutime që prekin aspekte emocionale dhe njerëzore, pavarësisht se kush dhe në çfarë mënyre komunikon me zyrën e presidentit. Diplomacia ruse ka qenë në “thyerje” të plotë gjatë katër ose më shumë muajve të fundit, pasi është karakteristike lehtësia me të cilën, pa u thënë drejtpërdrejt “jo” propozimeve amerikane, ato shkojnë në “koshin e plehrave”.
Shpjegimi është mjaft i thjeshtë: vetë presidenti amerikan, i cili kërcënon me sanksione që nuk i vendos, nuk i lidh marrëdhëniet që dëshiron të ketë me Rusinë me çështjen e luftës dhe pushtimit rus. Donald Trump kurrë nuk e ka lidhur, dhe ndoshta kurrë nuk do ta lidhë, “të ardhmen tregtare me përfitim të ndërsjellë” që ai shpesh, shpesh përmend se Rusia dhe SHBA-të kanë përpara me “luftën e tmerrshme që duhet të përfundojë”. Për presidentin amerikan, “biznesi” është një çështje tjetër dhe nuk duhet të përfshihet në asnjë rrethanë në ekuacionin e “paqes” që ai predikon, por që nuk është në gjendje ta ofrojë…
Përkundrazi, është shkruar shumë që nga rizgjedhja e Trump se Rusia qartësisht ka “dorën e sipërme” në të gjitha nivelet. Diplomatikisht dhe politikisht, Kremlini po fiton një “lojë pokeri diplomatik” pas tjetrës, dhe për Putinin, fronti që “ lojtarët ” e rëndësishëm të Evropës po formojnë për ta ndaluar atë nuk është çështje e së tashmes. Presidenti rus aktualisht po kalon disa nga ditët e tij “më të lehta” në Kremlin dhe objektivisht nuk ka asnjë arsye për të ndaluar së ushtruari presion shumënivelësh mbi Ukrainën, duke pasur të gjitha “letrat” në duar.
Putini, i cili në mënyrë karakteristike fiton kohë me çdo propozim amerikan me lehtësi dhe rehati, e sheh në anën tjetër të krizës, Kievin, duke u vënë nën presion asimetrik dhe duke humbur territor dhe ndikim në anën tjetër të Atlantikut çdo ditë. Nuk ka më askush – dhe nëse ka, kjo thjesht konfirmon rregullin – që pretendon se Volodymyr Zelensky ka aftësinë të flasë drejtpërdrejt me Zyrën Ovale në çdo moment kritik. Në të kundërt, një telefonatë nga Vladimir Putin është e garantuar se do të marrë përgjigje nga Shtëpia e Bardhë edhe nëse presidenti po luan golf në Mar-a-Lago.
Kushtet sot janë jashtëzakonisht të vështira për palën ukrainase, e cila pa SHBA-në, përveç problemeve të menaxhimit të Rusisë në nivel diplomatik, ka qartësisht çështje të ruajtjes së territoreve të saj, pasi ajo po tërhiqet vazhdimisht në fusha. Në jetë, diplomaci dhe luftë, asnjë boshllëk nuk mbetet pa u mbushur, dhe meqenëse SHBA-të kanë marrë vendimin që “Rusia dhe Ukraina duhet të flasin për hapat e ardhshëm”, Evropa duhet ta mbushë këtë boshllëk të veçantë…
Ky është pikërisht qëllimi dhe qëllimi i iniciativës evropiane, në thelb, të përshkallëzimit me Rusinë. Franca, Britania dhe Gjermania në vitin e parë, por edhe SHBA-të, i kanë dhënë “ok” Kievit për të përdorur sistemet e tyre të armëve me rreze të mesme dhe të gjatë veprimi, duke goditur sipas dëshirës brenda territorit rus. Pala ukrainase, thjesht ushtarakisht, ka një rezervë mjaft të konsiderueshme raketash me rreze të mesme veprimi kryesisht britanike, por edhe franceze, dhe tani ka mundësinë t’i përdorë ato. Raketat amerikane me rreze të gjatë veprimi mund të jenë më të pakta, por si sisteme ato kanë aftësinë – madje edhe teorikisht – të kërcënojnë edhe Moskën, dhe pas më shumë se tre vitesh lufte, presidenti rus e di se ukrainasit kanë një mënyrë për ta goditur aty ku dhemb vërtet…
Në fund të katër muajve të presidencës së Trump, lufta në Ukrainë, e cila fillimisht supozohej të zgjidhej brenda një dite dhe më pas brenda 100 ditësh, duket se po shkon përsëri drejt një përshkallëzimi të konsiderueshëm, një përshkallëzim në të cilin SHBA-të kanë zgjedhur të distancohen, duke i dhënë Moskës hapësirë dhe kohë kritike për t’u riorganizuar. Rreziqet për Kievin dhe Evropën janë sigurisht të larta, siç është edhe rreziku i ekspozimit të tyre dhe të Volodymyr Zelensky ndaj një rreziku të madh. Megjithatë, në praktikë nuk ka rrugë alternative dhe për këtë arsye do të ndiqet ajo.
