Gjykatat në Kosovë po vazhdojnë trajtimin e rasteve të krimeve të luftës, por ekspertët paralajmërojnë se kapacitetet mbeten të kufizuara. Aktualisht, janë ngritur 34 raste kundër 98 pjesëtarëve të forcave serbe dhe një rast kundër dy ish-pjesëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.
Sipas një raporti të Fondit për të Drejtën Humanitare Kosovë, që nga përfundimi i luftës, rreth 74 persona janë dënuar për krime lufte, ndërkohë që gjatë konfliktit u vranë mbi 13 mijë civilë dhe mbi 1.600 persona ende konsiderohen të zhdukur.
Një nga sfidat kryesore mbetet mungesa e përkthyesve për dokumentet dhe shkresat në serbisht, çka ka vonuar shumë procese gjyqësore. “Ka mungesë të përkthyesve të specializuar, dhe kjo ka ndikuar në shtyrjen e disa seancave,” tha Ilir Morina nga Prokuroria Speciale e Kosovës.
Përveç kësaj, ekspertët theksojnë nevojën për më shumë gjyqtarë të specializuar. Kryetarja e Gjykatës Themelore në Prishtinë, Albina Shabani-Rama, deklaroi se numri i gjyqtarëve është i pamjaftueshëm dhe ata janë të ngarkuar edhe me çështje të tjera të ndërlikuara, si korrupsioni apo terrorizmi.
Një problem tjetër mbetet mungesa e bashkëpunimit mes Kosovës dhe Serbisë, e cila ka bërë që shumë të akuzuar të shpëtojnë nga drejtësia duke u zhvendosur në Serbi pas ngritjes së aktakuzave.
Megjithatë, rritja e aktakuzave dhe përdorimi i gjykimeve në mungesë është parë si një hap i rëndësishëm për të sjellë drejtësi për viktimat. Vitin e kaluar, u ngritën 14 aktakuza në mungesë kundër 72 personave, dhe në fund të vitit u dha dënimi i parë në mungesë prej 15 vitesh burg.
Zëvendësministri i Drejtësisë, Vigan Qorolli, tha se Kosova tashmë ka krijuar infrastrukturën për hetimin dhe gjykimin e këtyre rasteve, por mbetet ende punë për të bërë për të garantuar një sistem efikas dhe të drejtë.
