Plani i ri rregullues parashikon ndërtime në zonën A të qytetit, por brenda ligjeve, normave dhe rregullave shprehen burime nga bashkia. Zhvillimi turistik i zonës së Currilave dhe Kallmit duke ruajtur një tipologji sa më natyrale është një tjetër prioritet i këtij plani. Durrsakët shfaqin indiferencë për planin e ri urbanistik të qytetit, i cili është ekspozuar për t’u njohur nga të gjithë. Projekti i hartuar nga studio “Hydea” synon t’i japë një zhvillim të ri qytetit bregdetar në dhjetë vitet e ardhshme

“Me keqardhje mund të them se ka një mos interesim apo indiferentizëm kundrejt planit rregullues të qytetit të Durrësit. Plani i ri rregullues parashikon ndërtime dhe në zona arkeologjike, por duke riparë dhe ligjet aktuale që pengojnë këto zhvillime plani rregullues synon t´i japë një karakter ndryshe qytetit të Durrësit. Turizmi është prioritet i këtij plani  me impakt ekologjik”,- deklaron Adhurim Qehajaj, drejtori i Urbanistikës pranë bashkisë së Durrësit. Prej disa ditësh pushteti vendor ka ekspozuar në ambientet e galerisë së artit pamor “Nikolet Vasia” planin e ri rregullues të qytetit për t’i dhënë mundësi qytetarëve të njihen me të si dhe të depozitojnë ankesat e tyre nëse kanë. Në një intervistë për “Dyrrah” Qehajaj zbardh shumë nga detajet e këtij plani të ri të hartuar nga studioja “Hydea” e Firences e ku vëmendje e posaçme i është kushtuar zhvillimit të turizmit, si një sektor me potenciale të mëdha, ende të pashfrytëzuara ashtu si duhet.

Çfarë interesi kanë treguar qytetarët durrsakë, në lidhje me prezantimin në publik që po i bëhet planit të ri rregullues?

Me keqardhje mund të them se ka një mos interesim apo indiferentizëm kundrejt planit rregullues të qytetit të Durrësit. Duhet theksuar se ky plan shtrihet në një hark kohor 10 vjeçar dhe pjesë e këtij plani duhet të jenë kryesisht qytetarët. Ata duhet të dinë se çfarë duhet të bëjnë në të ardhmen me pronën e tyre, duke ditur dhe vlerat e pronësive përkatëse. Ka një fluks shumë të ulët kundrejt prezantimit të hartave themelore që përbëjnë planin e ri rregullues të qytetit. Ka shumë pak letra në kutitë e ankimimeve që tregon mos interesim për këtë proçes.

A është bërë njoftimi i qytetarëve në lidhje me prezantimin në publik të këtij plani rregullues?

Ne kemi bërë të gjitha hapat që parashikohen në ligj, duke bërë njoftimet në mediat e shkruara dhe ato elektronike. Po kështu e kemi prezantuar planin në vendin më publik dhe të frekuentuar, në galerinë në qendër të qytetit të Durrësit.

Cilat janë stadet nëpër të cilat ka kaluar plani i ri rregullues dhe kur mendohet të vihet në funksion?

Proçedurat për miratimin e planit të ri rregullues kanë nisur me mbledhjen e të dhënave, miratimin e planit strategjik pranë Këshillit Bashkiak, prezantimin me të gjithë pjesëmarrësit aktivë të shoqërisë civile si specialistë, qytetarë dhe grupe interesi. Pas reflektimit të këtyre vërejtjeve nga ana e projektuesve, ka qenë studio “Hydea” e Firences që përpiloi planin rregullues së bashku dhe me tre plane të tjera të qyteteve si Shkodra, Vlora dhe Kamza. Materiali u dorëzua pranë kontraktuesit që është Ministria e Punëve Publike dhe Transportit dhe më pas Ministria e dërgoi në mesin e muajit shkurt pranë Bashkisë së Durrësit për të vazhduar proçedurat e mëtejshme. Këto proçedura konsistojnë në prezantimin në publik për një periudhë 60 ditore të planit rregullues dhe më tej do të vijohet me reflektimin e këtyre vërejtjeve dhe prezantimin e tyre në një mbledhje të veçantë të Këshillit Bashkiak. Pas miratimit në Këshillin Bashkiak plani do të kalojë sipas proçedurës në Agjensinë Kombëtare të Planifikimit të Territorit që përgatit dokumentacionin dhe ia kalon Këshillit Kombëtar të Territorit për miratim. Me miratimin në këtë këshill bëhet zbardhja e miratimit të planit dhe dorëzohet materiali pranë bashkisë. Nga ky moment plani është i operueshëm për qytetarët.

Sa i mbron realisht ky plan rregullues interesat e qytetarëve durrsakë?

Së pari duhet thënë se interesat e qytetarëve nuk janë gjithmonë totalisht të pranueshme. Interesat individuale janë në maksimum të mundësive, por duke qenë se jetojmë në shoqëri këto interesa kufizohen nga interesat e të tjerëve. Janë institucionet që harmonizojnë gjithçka. Dua të theksoj se në ndryshim nga çdo plan i mëparshëm, ky plan ka një strategji ndryshe. Plani ka në bazë konceptin e baraztrajtueshmërisë. E thënë më thjesht, pavarësisht se ku bie prona e një qytetari brenda një territori të caktuar, prona jote është e barazvlershme me atë të një prone të ndodhur buzë një rruge, apo një vendi tjetër më të përshtatshëm. Zhvillimet e pronave janë të koordinuara dhe janë të ndërthurura me interesat e njeri-tjetrit.

Një faktor tjetër risi për këtë plan është fakti se 20% të totalit të një parcele, zhvilluesi është i detyruar që t´ia japë bashkisë për infrastrukturë primare apo sekondare si rrugë, trotuare, parkime apo infrastrukturë të tillë si kopshte, çerdhe dhe gjelbërim. 20% e fondit dorëzohet direkt në bashki, 65 % e pjesës që mbetet është rezidenciale, 12% jepet për tregti të ndryshme dhe 3 % është për interes social. Të gjithë njëzetpërqindëshat mblidhen dhe krijojnë një fond toke, që mund të jetë direkt një fond toke ku 20%  e çdo parcele rreth e qark po ta grumbullosh bën një territor më të madh për përdorim të ndryshëm, sipas nevojave të bashkisë. Po kështu, këtë 20% në rast se zhvilluesi e ndan vetë në një pjesë që nuk është aksesive (nuk hyn në punë apo është larg një zone zhvillimi), bashkia ia imponon që ta japë në vlerën monetare të njëzetpërqindëshit sipas tregut në atë zonë dhe me këto para bashkia investon apo blen me vlerë tregu me shpronësim apo kontraktim me privatë, një parcelë apo truall për përdorim publik.

Cili është raporti i këtij plani mes interesave të ndërtuesve nga njëra anë dhe qytetarëve nga ana tjetër?

Natyrisht që ndërtuesit kanë interes që të ndërtojnë me qëllim përfitimi. Sigurisht që interesat ndërthuren. Nga njëra anë privati ka interes sepse jep tokën për ndërtim, ndërtuesi nga ana tjetër ka interes që ta ndërtojë, po kështu bashkia ka interesin e saj, pasi përfiton nga taksat për këtë ndërtim. I vetmi faktor që limiton “oreksin” e këtyre tre aktorëve janë ligjet përkatëse. Janë ligjet që përcaktojnë distancat nga rruga, këndin e dritës etj. Përsa i përket gjelbërimit dua të them se janë politikat që bëjnë gjelbërimin. Të gjitha hapësirat që përfitohen, japin mundësinë që gjelbërimi të shtrihet në të gjithë territorin. Kjo do të thotë që gjelbërim nuk do të ketë vetëm në qendër, por edhe në periferi apo zona të tjera të qytetit.

Sa i reflekton prioritetet e zhvillimit të turizmit plani rregullues?

Plani rregullues synon t´i japë një karakter ndryshe qytetit të Durrësit. Në dhjetë vitet e ardhshme parashikohet që plani të krijojë një imazh tjetër për qytetin bregdetar, për një qytet ku duhet të jetohet më mirë. Turizmi është prioritet i këtij plani me impakt ekologjik. Zona më prioritare për turizmin në bazë të këtij plani është zona jugperëndimore nga shëtitorja “Taulantia” deri te zona e Kallmit. Kjo zonë për fat është dhe zona më e mbrojtur, pasi ka statusin e një parku dhe ndërtimet kanë qenë të limituara. Në zonën e shëtitores “Taulantia” është propozuar prezenca e një porti jahtesh. Ky port nuk do të jetë vetëm një port turistik, por mbi të gjitha një port industrial, pasi veç ankorimit të barkave dhe jahteve është një industri që vlen. Më konkretisht është industria e transportit nga areoporti deri në portin e jahteve, hoteleria, shërbimet e kantiereve etj. Në kushtet kur Durrësi është një pikë kyçe në Adriatik dhe Mesdhe, ku nga Rinasi mund të lëvizësh për 2 orë në një rreze që kap Spanjën, Anglinë gati dhe Rusinë, në kushtet kur kostot e barkave të luksit sot kanë kaluar në ekstrem në vendet europiane, këto pronarë barkash tentojnë të shkojnë në vende të treta. Sot aktualisht nga Anglia varkat parkojnë në Turqi, në një kohë që prezenca e një porti jahtesh me çmime favorizuese do t´i orientonte këta pronarë jahtesh drejt Shqipërisë. Aktualisht është bërë një fizibilitet për ndërtimin e një porti të kësaj natyre në zonën nga kalata perëndimore e portit të madh deri në zonën e Brrylit. Këtu kemi një problem, pasi prezenca e portit të peshkimit që do fillojë të ndërtohet, prek sipërfaqen ku ishte parashikuar ndërtimi i portit të jahteve. Një element tjetër i rëndësishëm duke ju referuar planit të ri rregullues është dhe zhvillimi turistik i zonës së Currilave dhe Kallmit. Plani parashikohet që të ruajë një tipologji sa më natyrale, pasi është një zonë që mbron qytetin nga erërat e veriperëndimit, por me një erozion të theksuar dhe jo e përshtatshme për ndërtime për shkak të relievit të thepisur dhe përbërjes gjeologjike të tokës. Gjithsesi, atje së pari duhen zgjidhur problemet e pronësisë së tokës.

Sa është ruajtur tradita në planin e ri rregullues të Durrësit?

Ky 20-vjeçar ka pasur një handikap në ruajtjen e traditës, pasi pas viteve 90-të kishte një kolaps të shtetit dhe kjo traditë u dëmtua rëndë. Po të shikosh lagje të caktuara në qendër të Durrësit shikon se kanë humbur traditat e ndërtimit. Zona pas bashkisë së Durrësit p.sh. konsiderohet zonë me ndërtime otomane, por unë tashmë nuk shikoj nëse ka mbetur gjë nga këto lloj ndërtimesh. Në këto kushte duhet ndërtuar dhe jo të bllokohen ndërtimet në zonën A të qytetit. Plani i ri rregullues parashikon ndërtime në zonën A, por kuptohet brenda ligjeve, normave dhe rregullave. E njejta gjë ndodh në Romë dhe Athinë. Për të marrë një shembull. Ka një kërkesë nga banorët e lagjes 11 për të ndërtuar dhe zhvilluar zonën, por ligji për trashëgiminë kulturore nuk lejon ndërhyrjen në këto zona. Ndryshe nga kjo situatë, plani i ri rregullues i çel dritën jeshile ndërtimeve në këto zona të ndaluara aktualisht. Plani parashikon ndërtime dhe në zona arkeologjike, por duke riparë dhe ligjet aktuale që pengojnë këto zhvillime. Plani nuk shprehet për limitime në kate, por në m² zhvillimi. Nëse ju keni një parcelë 1000 m² dhe koefiçenti i ndërtimit është 1, i bie që të kesh 1000 m² ndërtim që mund ta zhvillosh teorikisht me 1000 m² në masën 100%, në 500 m² me 50% në dy kate dhe në 250 m² në katër kate. E rëndësishme është që totali në m² të jetë i zbatueshëm sipas koefiçentit.

Si do të shfrytëzohet një truall ndërtimi:

20% dorëzohet direkt në bashki

65 % e pjesës është rezidenciale

12% jepet për tregti të ndryshme

3 % është për interes social

 

Thënie 1

Zona pas bashkisë së Durrësit konsiderohet zonë me ndërtime otomane, por unë tashmë nuk shikoj nëse ka mbetur gjë nga këto lloj ndërtimesh. Në këto kushte duhet ndërtuar dhe jo të bllokohen ndërtimet në zonën A të qytetit

Thënie 2

Plani ka në bazë konceptin e baraztrajtueshmërisë: pavarësisht se ku bie prona e një qytetari brenda një territori të caktuar, prona jote është e barazvlershme me atë të një prone të ndodhur buzë një rruge, apo një vendi tjetër më të përshtatshëm

Thënie 3

Në zonën e shëtitores “Taulantia” është propozuar prezenca e një porti jahtesh. Ky port nuk do të jetë vetëm një port turistik, por mbi të gjitha një port industrial, pasi veç ankorimit të barkave dhe jahteve është një industri që vlen

Thënie 4

Plani nuk shprehet në kate, por në m² zhvillimi. Nëse keni një parcelë 1000 m² dhe koefiçenti i ndërtimit është 1, i bie që të kesh 1000 m² ndërtim që mund ta zhvillosh me 1000 m² në masën 100%, në 500 m² me 50% në 2 kate dhe në 250 m² në 4 kate