Shkencëtarët kanë bërë një zbulim të jashtëzakonshëm që mund të revolucionarizojë botën e energjisë: një bateri e cila mund të fuqizojë pajisje për mijëra vjet, duke përdorur një diamant dhe izotopin radioaktiv të karbonit, karbon-14. Ky zhvillim i ri ka tërhequr vëmendjen e ekspertëve nga mbarë bota, duke ofruar mundësi të mëdha për përdorime të veçanta dhe të qëndrueshme, si në fushën e mjekësisë ashtu edhe në hapësirë.
Kjo bateri e avancuar, e zhvilluar nga shkencëtarë të Autoritetit të Energjisë Atomike të Mbretërisë së Bashkuar (UKAEA) dhe Universitetit të Bristol-it, shfrytëzon zbërthimin radioaktiv të izotopit të karbonit, karbon-14, që është mbajtur brenda një diamanti. Kur karbon-14 zbërthehet, ai lëshon rrezatim beta, i cili më pas konvertohet në energji elektrike përmes një procesi të quajtur efekti betavoltaik, një mekanizëm i ngjashëm me atë që ndodh në panelet diellore, ku drita shndërrohet në energji elektrike.
Një nga karakteristikat më të mahnitshme të këtyre baterive është kapaciteti i tyre për të funksionuar për mijëra vjet. Karbon-14 ka një gjysmë jetë prej 5,730 vitesh, që do të thotë se bateria mund të ofrojë energji për shumë më gjatë sesa çdo bateri moderne. Megjithatë, është e rëndësishme të theksohet se kjo bateri do të ofrojë një rënie graduale të energjisë me kalimin e kohës, por megjithatë, mund të ofrojë energji për periudha jashtëzakonisht të gjata.
Shpresat janë që këto bateri të përdoren në pajisje mjekësore që kërkojnë energji të qëndrueshme dhe afatgjatë, si implantet okulare, aparatet e dëgjimit dhe pacemaker-at, ku ndërrimi i baterive është shpesh një detyrë e mundimshme dhe e pasigurt. Po ashtu, këto bateri mund të jenë të dobishme për përdorime në kushte ekstreme, si anije kozmike, satelitë, ose sensorë të largët ku mirëmbajtja është e pamundur. Në këto aplikime, bateritë me diamant do të mund të ofrojnë një burim energjie të besueshëm dhe të qëndrueshëm pa pasur nevojë për rimbushje të shpeshta.
Një tjetër avantazh i kësaj baterie është siguria e saj. Karboni-14, megjithëse është një izotop radioaktiv, është i mbajtur brenda diamantit, që është materiali më i fortë i njohur për njeriun dhe mund të ofrojë mbrojtje të shkëlqyer kundër rrezatimit. Diamanti do të ndalonte çdo rrezatim që mund të del nga zbërthimi i karbonit-14, duke siguruar që pajisjet dhe përdoruesit të jenë të mbrojtur.
Neil Fox, profesor në Shkollën e Kimisë të Universitetit të Bristol-it, shpjegoi se “Karbon-14 u zgjodh si material burimor sepse lëshon një rrezatim me rreze të shkurtër, i cili përthithet shpejt nga çdo material të ngurtë. Kjo do ta bënte të rrezikshëm për t’u gëlltitur ose për t’u prekur me lëkurë të zhveshur, por i mbajtur në mënyrë të sigurt brenda diamantit, asnjë rrezatim me rreze të shkurtër nuk mund të shpëtojë.”
