Nga Gilman Bakalli
Etimologjikisht protesta nënkupton dëshminë publike. Protestuesi është një lloj dëshmitari, i cili, publikisht, jep dëshminë e tij se është për ndryshimin e situatës politike dhe kërkon ndryshimin e ekuilibrave politikë. Dhe në fakt, të gjitha përpjekjet (të paktën retorike) që bëhen nga organizatorët e protestave për ta ruajtur karakterin paqësor të protestës janë thjesht përpjekje për ta ruajtur këtë kuptim zanafillor të fjalës. Me fjalë të tjera, përpjekje për të mos e kthyer protestën në terror dhe protestuesin në terrorist. Sepse vetëm si dëshmi masive publike, dhe jo si terror, protesta e kryen funksionin e saj. Protesta e 21 Janarit, për shembull, doli nga shinat e protestës në momentin që disa pjesëmarrës tentuan të dilnin nga roli i dëshmitarit, duke marrë përsipër rolin e ushtarit dhe në momentin që kryeministri i asaj kohe, Sali Berisha, asimetrikisht reagoi me mentalitetin e gjeneralit ushtarak. Gjë që e ktheu një dëshmi publike, siç është protesta, në një realitet të përgjakshëm.
Prirja për ta kthyer protestën në terror është një strategji diabolike. Ajo kërkon më shumë të përhapë frikë e panik sesa të shkaktojë realisht dëme materiale. Jo më kot, kryetari aktual i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj, shpejtoi të përllogariste dëmin material të protestës. Kësisoj ai frenonte përhapjen e ndjesisë së frikës dhe e reduktonte efektin e protestës thjesht si një dëm material totalisht të kalkulueshëm. Protestuesi është i vetëdijshëm se e ka të pamundur ta ndryshojë raportin e pushteteve duke dalë në rrugë thjesht si protestues brenda rolit të tij klasik si dëshmitar publik. Si mund ta realizojë ai ndryshimin e balancave politike duke mos pasur në dispozicion arsenal ushtarak? Duke u kthyer në terrorist. Duke e përballur qeverinë në pushtet me një sfidë të papërballueshme: duke e detyruar atë të provojë publikisht se është e aftë t’i mbrojë qytetarët nga dhuna politike. Kudo dhe kurdoherë! Pse duhet të jetë qeveria në pushtet e ndjeshme ndaj një provokimi të tillë? Sepse kjo është pika e vetme që provon kontratën e qeverisë me publikun. Sepse legjitimiteti i një pushteti bazohet tek premtimi për ta ruajtur sferën publike të lirë nga dhuna politike. Katastrofat natyrore, papunësia, dhuna seksuale mund të rriten e të shkojnë në stratosferë, por asnjëra prej tyre nuk e prek direkt legjitimitetin e një pushteti, siç e prek cenimi i sferës publike. Në këtë pikë, protestuesi si terrorist është diabolik, sepse shpreson tek një reagim disproporcional të shtetit. Me shtim të forcave të armatosura dhe me manifestim disproporcional të arsenalit ushtarak. Gjë që provokon stuhì dhe në një stuhì gjërat dalin jashtë parashikimeve dhe jashtë kontrollit. Siç ndodhi me 21 Janar, kur shteti kaloi në panik dhe vrau 4 pjesëmarrës joaktivë të protestës.
Kush menaxhon një protestë duhet ta ketë parasysh se protestuesi terrorist nuk vepron si një ushtar i mirëfilltë, por si një producent teatri. Në momentin e shkatërrimit të një simboli të shtetit (institucion apo shenjë çfarëdo) ai po dhuron spektakël. Në ato momente ai është thjesht një kumarxhi, të cilit i ka rënë një dorë e keqe kartash (është në opozitë) dhe po përpiqet t’i bindë bashkëlojtarët t’i ri-përziejnë kartat e lojës politike. Ose është si ai studenti i dobët, që ka ngelur në klasë dhe kërkon ta bindë mësuesin me çdo kusht ta rimarrë në provim jashtë sezoni.
Me 8 dhjetor shijuam avantazhin e të pasurit një kryeministër artist, i cili, larg logjikës ushtarake të pararendësit të tij, iu përgjigj logjikës teatrale të protestuesit terrorist me mentalitetin e producentit të artit. Duke i lënë fushë të lirë një loje teatrale gjigante, ku heroi kryesor shfaqej dhe zhdukej pas një tymnaje, si një variant primitiv e komik i Vojo Kushit. I cili, pa bombë në dorë, por me zjarr dhe shkop druri përpiqej ta hapte Bunkerin nga sipër!
/Mapo.al/
