Duartrokitjet u ndalën dhe shefi i NATO-s, Mark Rutte, i radhiti me kujdes letrat e tij në podium. Atij iu deshën 62 sekonda për të arritur te thelbi.

“Forcat e errëta shtypëse po marshojnë sërish”, tha ai. “Ne jemi objektivi i radhës i Rusisë”.

Fjalimi i Ruttes në Berlin më 11 dhjetor ishte i fundit në një seri paralajmërimesh të paprecedentë për një konflikt të drejtpërdrejtë me Rusinë që u bënë më 2025 nga zyrtarë të lartë evropianë dhe agjenci të inteligjencës.

Në shkurt, inteligjenca daneze tha se “Rusia e sheh veten në konflikt me Perëndimin dhe po përgatitet për një luftë kundër NATO-s”. Në qershor, gjenerali kryesor i Gjermanisë tha se një sulm mund të ndodhë brenda katër vjetësh, e në nëntor, fjalëve të tij u bëri jehonë homologu polak – dy ditë pasi ministri gjerman i Mbrojtjes, Boris Pistorius, tha se “disa historinë ushtarakë madje besojmë se ne jemi në verën e fundit të paqes”.

Këto nuk janë paralajmërimet e vetme. Por, Rutte ka bërë më së shpeshti paralajmërime të tilla.

Në janar, ai i bëri thirrje shteteve të NATO-s që të rrisin shpenzimet ose të ndjekin kurse të gjuhës ruse, ndërkaq në qershor tha se një sulm mund të koordinohet me një sulm të Kinës ndaj Tajvanit.

Fjalimi i tij i 11 dhjetorit ishte kambana më e fortë e alarmit deri më tani. Ai foli për “përmasat e luftës që kanë përjetuar gjyshërit apo stërgjyshërit tanë” me “një mobilizim masiv dhe miliona njerëz të zhvendosur”.

Çfarë qëndron pas këtyre paralajmërimeve?

Këto deklarime të shpeshta janë bërë kryetituj në mediat kryesore dhe kanë ngritur pikëpyetje, sidomos në një kohë kur Shtetet e Bashkuara po tregojnë rënie të interesit për të ruajtur nivelin e mbështetjes së sigurisë që u kanë dhënë Evropës në të kaluarën.

“Kjo është diçka që e kam menduar veçmas duke parë se nuk ka asnjë dëshmi që Rusia mund ose dëshiron ta sulmojë NATO-n”, tha për Radion Evropa e Lirë, John Foreman, ish-atasheu ushtarak i Britanisë në Moskë dhe Kiev.

“Mendoj se një numër politikanësh dhe figura ushtarake po përdorin kërcënimin rus për arsye më prozaike: Rutte po inkurajon vendet e NATO-s që të përmbushin zotimet e tyre për shpenzime. Polakët për të sjellë më shumë prani të NATO-s në territorin e tyre”, shtoi ai.

Skeptikët e tjerë vënë thonë se gati pas katër vjetësh luftë, Rusia nuk ka qenë në gjendje ta nënshtrojë Ukrainën, edhe pse këtë vit ka bërë përparime me kosto të jashtëzakonshme në humbje njerëzore dhe në pajisje.

Teemu Tammikko, nga Instituti finlandez për Çështje Ndërkombëtare, tha po ashtu se Rusia nuk duket e “gatshme dhe e aftë që ta sulmojë NATO-n, për momentin”.

Por, ai i tha Shërbimit rus të REL-it se mbajtja e pushtetit nga presidenti rus, Vladimir Putin, “varet nga një kërcënim i jashtëm”, që do të thotë “në terma afatgjatë, është i mundshëm ndonjë provokim i drejtpërdrejt ushtarak, sidomos nëse lufta në Ukrainë bllokohet”.

Disa argumentojnë se kjo veçse po ndodh, sikurse me dronët rusë dhe inkursionet në hapësirën ajrore të NATO-s. Por, paralajmërimet e bëra këtë vit sugjerojnë skenarë edhe më të errët.

Sulmi ndaj Estonisë

Një raport i publikuar nga Këshilli Evropian për Marrëdhëniet e Jashtme (ECFR) më 18 dhjetor përqendrohet te frika e një sulmi të drejtpërdrejtë ndaj Estonisë, për të testuar gatishmërinë e SHBA-së dhe aleatëve të tjerë të NATO-s për të luftuar.

“Në Evropë, ky ankth ndodhet mbi një frikë më të thellë: se Qeveria amerikane, e shpërqendruar nga politika e brendshme dhe e tunduar nga shkurtimi, mund të reduktojë së shpejti praninë e saj ose t’i vendosë kushte rolit të saj në mbrojtjen e Evropës”, thuhet aty.

Duke e përshkruar Estoninë si “të vogël, tokë të sheshtë dhe të ekspozuar”, raporti thotë se një stërvitje ushtarake e vitit 2016 parashikoi se forcat ruse mund ta pushtonin kryeqytetin brenda 60 orësh gjatë një pushtimi.

Por, raporti gjithashtu thekson se Rusia do të ketë nevojë për 5-10 vjet pas përfundimit të luftës në Ukrainë “për t’u riorganizuar dhe riarmatosur për një sulm të tillë”, që është një periudhë shumë më e gjatë se ajo e parashikuar nga Rutte, Pistorius dhe të tjerët.

Vlen të përmendet se zyrtarët amerikanë nuk kanë përsëritur këto paralajmërime evropiane.

Strategjia e Sigurisë Kombëtare e SHBA-së, që është publikuar së voni, argumenton se “aleatët evropianë gëzojnë një avantazh të konsiderueshëm të pushtetit të fortë mbi Rusinë sipas pothuajse çdo kriteri, përveç armëve bërthamore”.

Por, ajo gjithashtu pranon nevojën për angazhim diplomatik amerikan “për të zvogëluar rrezikun e një konflikti midis Rusisë dhe shteteve evropiane”.

“Luftënxitësit”

Zyrtarët e Kremlinit i kanë cilësuar udhëheqësit evropianë si “luftënxitës” dhe kanë mohuar se kanë dëshirë të kryejnë ndonjë sulm. Ata kishin bërë deklarime të ngjashme për Ukrainën në prag të pushtimit të plotë në shkurt të vitit 2022, edhe pse kjo nuk do të thotë automatikisht se ekzistojnë plane për agresion të mëtejmë.

“Rusia nuk po ndjek qëllimet ushtarake që i atribuohen vendit tonë”, tha zëvendësministri i Jashtëm, Sergei Ryabkov, më 22 dhjetor. “Siç ka thënë tashmë presidenti i Rusisë, ne madje jemi të gatshëm që të garantojmë këtë ligjërisht si pjesë e një zgjidhjeje të luftës në Ukrainë”, shtoi ai.

Por, çdo angazhim i tillë ka pak të ngjarë të merret seriozisht nga shumë në Perëndim. Rusia po ashtu ka nënshkruar dhe më pas nuk kanë mbajtur premtimet për të respektuar kufijtë e Ukrainës në Memorandumin e Budapestit të vitit 1994.

Në fund, gjithçka varet nga një njeri i vetëm.

“Siç e dimë, Rusia nuk është demokraci. Një vendim i tillë, në esencë, është rezultat i vendimit të Vladimir Putinit nëse ai dëshiron të sulmojë një vend evropian që është anëtar i NATO-s, ose një vend tjetër evropian, kështu që nuk kemi se si ta dimë”, tha për Shërbimin rus të REL-it, Elizabeth Braw nga instituti për mbrojtje dhe siguri, RUSI.

“Për këtë arsye po shihni udhëheqës ushtarakë në të gjithë Evropën që thonë se duhet të jemi të përgatitur për diçka që do të ndodhë nesër. Mund të ndodhë pas pesë vjetësh, dhjetë vjetësh ose kurrë, por nuk mund të mbështetesh mbi këtë”./ REL