Lufta në Ukrainë po i detyron ekspertët “të ri-mendojnë idetë për luftën” dhe po bëhet një “test serioz për armatimet”.

Që nga fillimi i pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia vitin e kaluar, dhjetëra vende kanë lëvizur për të mbështetur Ukrainën duke i ofruar asaj ndihmë humanitare dhe ushtarake si çështje parimore.

Ndër armët e furnizuara për forcat e armatosura ukrainase janë pajisje të përdorura prej kohësh dhe relativisht të reja. Dhe për të gjitha këto, lufta në shkallë të gjerë në Evropë është bërë një lloj testi i efektivitetit të tyre në kushtet e operacioneve moderne luftarake.

Sipas Institutit të Kielit për Ekonominë Botërore, i cili studion problemet e globalizimit, që nga fillimi i pushtimit rus në shkallë të plotë, partnerët ndërkombëtarë i kanë premtuar Ukrainës ndihmë ushtarake në vlerë prej më shumë se 80 miliardë euro. Por sa efektive janë ato armë në kushte reale luftarake?

Dështime të profilit të lartë

Sipas ekspertit ushtarak César Pintado, tanket Leopard dhe automjetet e këmbësorisë Bradley BMP, për shembull, kanë pasur “një fillim të keq”. Në të njëjtën kohë, kanë dalë në dritë të metat e disa modeleve të vjetra, si tanket me rrota, gjë që tregon se nuk ia vlen të përdoren më në luftën moderne.

Megjithatë, analistët priren t’ia atribuojnë këtë gabimeve në përdorimin e automjeteve të tilla dhe mungesës së trajnimit. Matthew Schmidt i Universitetit të New Haven tërheq vëmendjen për ndryshimin në qasjet ndaj luftës në Perëndim dhe Lindje.

Ai thotë se është e rëndësishme të merret parasysh se ndërveprueshmëria e vendosur me degët e tjera të ushtrisë shërben si një lloj “shumëzuesi” për të rritur efektivitetin e të njëjtave batalione tankesh në SHBA, dhe se trajnimi kërkon kohë dhe praktikë.

“Nëse tanket franceze do të operoheshin nga trupa të trajnuar mirë të NATO-s, do të kishte më pak humbje të këtyre tankeve në Ukrainë. Jo sepse trupat e NATO-s janë teknikisht më të aftë në ndërveprim me tanket, por sepse ata dinë t’i përdorin ato në kombinim me sisteme të tjera të tilla si artileria apo këmbësoria. Ata kanë aftësi më të mira komunikimi”.

Schmidt beson se, me kalimin e kohës, Forcat e Armatosura të Ukrainës (AFU) kanë qenë në gjendje të përmirësojnë ndjeshëm trajtimin për pajisjet perëndimore.

Por duhet më shumë se kaq për të pasur sukses në luftë.

Një luftë e së tashmes dhe së ardhmes
Një nga karakteristikat e dukshme të këtij konflikti është përdorimi në shkallë të gjerë i dronëve.

César Pintado thotë se pikërisht në Ukrainë dronët janë bërë një element bazë i luftës. Ai e quan atë një “revolucion”:

Sipas tij, “natyra e luftës po ndryshon para syve tanë, herë në heshtje, herë spontanisht, por pa dyshim që po hidhen themelet për një revolucion, për një mënyrë luftimi krejtësisht të ndryshme. Është si futja e aviacionit në Luftën e Parë Botërore”.

Ndërsa Matthew Schmidt, nga ana e tij, është më pak i prirur të lavdërojë përdorimin e dronëve, përkundrazi. Sipas tij, dronët goditës kanë treguar më tepër joefektivitetin e tyre.

“Komunikimi dhe lufta elektronike kanë luajtur një rol shumë më të rëndësishëm”, thotë profesori i çështjeve ndërkombëtare, sigurisë kombëtare dhe shkencave politike në Universitetin e New Haven.

Ai përmend si shembull një program për mbledhjen e rrëfimeve të dëshmitarëve okularë rreth lëvizjeve ushtarake ruse.

“Pasi të kontrollohen dhe konfirmohen, këto të dhëna përmirësojnë ndjeshëm ndërgjegjësimin dhe koordinimin e trupave në zonën e luftimit”, vëren Schmidt.

Ai gjithashtu vë në dukje rëndësinë e përgjimit dhe goditjes së sistemeve të komunikimit.

Veçanërisht në muajt e parë të pushtimit rus, këto lejuan përgjimin e informacionit të klasifikuar dhe penguan njësitë ruse të shkëmbenin informacion.

Sipas Schmidt, zhvillimi i këtyre zonave është çelësi i suksesit të Ukrainës në një konfrontim të ardhshëm me Rusinë, pasi palët kërkojnë të forcojnë aftësitë e tyre ushtarake.

“A i shihni këto risi tani? Unë mendoj se do të jenë edhe më të mira. Tani duhet bërë shpejt, duhet të improvizoni. Por në një konflikt ‘të stabilizuar’ në të ardhmen, do të shohim shumë risi. Dhe nga pala ruse, ushtrisë do t’i duhet një dekadë ose më shumë për të rindërtuar atë që humbi në këtë luftë. Dhe gjëja kryesore që rusët do të mësojnë nga kjo luftë është se sistemet e tyre nuk janë shumë të mira”