Evropa po përballet me një krizë të paprecedentë zjarresh, me vitin 2025 që është shpallur zyrtarisht si më i keqi i regjistruar që prej vitit 2003. Edhe pse sezoni i zjarreve nuk ka përfunduar ende, mbi 1 milion hektarë tokë janë shkrumbuar, duke thyer rekordin e mëparshëm të vitit 2017. Shifra tregon se ky vit ka pasur katër herë më shumë dëme se mesatarja e dy dekadave të fundit.
Përveç dëmeve në prona dhe jetë njerëzore, zjarret kanë pasur një ndikim katastrofik në mjedis. Ato kanë çliruar 37 milionë ton dioksid karboni në atmosferë, një sasi pothuajse e barabartë me emetimet vjetore të vendeve si Portugalia apo Suedia.
Gjithashtu, janë thyer rekorde edhe për ndotës të tjerë të ajrit, duke përfshirë grimcat e imëta PM2.5, të cilat ekspertët i lidhin me një numër të lartë vdekjesh. Një studim i botuar në The Lancet tregon se tymi i zjarreve ishte përgjegjës për 111,000 vdekje në vit në Evropë gjatë periudhës 2000-2019.
Shkencëtarja spanjolle Cristina Santín Nuño theksoi se kushtet për zjarre të mëdha janë krijuar si pasojë e ndryshimeve klimatike dhe përdorimit të gabuar të tokës. Valët e zgjatura të të nxehtit, të shtuara nga ndotja e lëndëve djegëse fosile, kanë tharë bimësinë, duke e kthyer atë në një lëndë djegëse perfekte për flakët.
Shërbimi i monitorimit të atmosferës i BE-së, Copernicus, njoftoi se emetimet nga zjarret në Spanjë dhe Portugali kanë qenë “të jashtëzakonshme”, duke përkeqësuar ndjeshëm cilësinë e ajrit. Ekspertët parashikojnë se, edhe pse moti mund të lehtësohet në Evropën Jugore, rreziku i zjarreve mbetet “shumë i lartë” në Evropën Veriperëndimore.
Santín Nuño paralajmëron se ndryshimi klimatik do t’i bëjë këto rekorde të thyhen sërish në të ardhmen. “Ky është një realitet i ri. Dhe sa më shpejt ta kuptojmë dhe të ndërmarrim veprime, aq më mirë,” përfundoi ajo.
