Hulumtimet e reja sugjerojnë se përdorimi i shpeshtë i inteligjencës artificiale (AI), si ChatGPT, mund të ndikojë në mënyrë negative në aftësitë tona të mendimit kritik, megjithëse kjo varet nga mënyra dhe lloji i detyrave për të cilat përdoret AI.
Një studim i zhvilluar nga Media Scientists në Massachusetts Institute of Technology (MIT) analizoi 54 të rritur amerikanë, të moshës 18–39 vjeç, të cilët shkruanin ese duke përdorur ChatGPT, motorë kërkimi si Google ose Yahoo, ose vetëm mendjen e tyre. Rezultatet treguan se përdorimi i ChatGPT lidhej me ulje të lidhjes elektrike në tru dhe ulje të kujtesës dhe perceptimit të pronësisë mbi shkrimin.
Studime të tjera nga viti 2025 tregojnë se përdorimi i shpeshtë i AI, sidomos tek të rinjtë 17–25 vjeç, mund të çojë në “offloading kognitiv”, një varësi nga AI që zvogëlon nevojën për të menduar në mënyrë të pavarur. Kjo mund të ndikojë në aftësitë e kujtesës, përqendrimit dhe aplikimit të njohurive në situata të reja.
Ekspertët theksojnë se zgjidhja nuk është thjesht të shmangim AI-në, por të kuptojmë mënyrën se si e përdorim. Përdorimi i AI mund të jetë ndihmues për kreativitetin dhe efikasitetin, por është e rëndësishme të mos e lejojmë që të zëvendësojë mendimin kritik aktiv.
Hulumtimet tregojnë se AI mund të jetë një mjet i fuqishëm, por përdorimi i tepërt pa reflektim mund të dëmtojë aftësitë tona mendore. Shkencëtarët theksojnë se kjo fushë e studimeve është ende e re dhe kërkon analiza të mëtejshme për të kuptuar ndikimet afatgjata.
