Globalisht, burrat kanë tendencë të jenë më të gjatë se gratë. Një studim i kohëve të fundit nxjerr në pah një mekanizëm të rëndësishëm gjenetik që fshihet pas këtij ndryshimi anatomik. Duke analizuar tre baza të dhënash të mëdha të shëndetit publik, një ekip i udhëhequr nga shkencëtarë nga Kolegji i Shkencave të Shëndetit Geisinger në Pensilvani, SHBA, identifikoi 1,225 të rritur me kombinime të pazakonta kromozomesh, raporton Science Alert.

Këto kombinime u modeluan statistikisht në lidhje me gjatësinë e secilit të rritur, duke zbuluar një ndryshim interesant në funksionin e një gjeni të quajtur SHOX (homeobox me staturë të shkurtër), i cili ndodhet në të dy kromozomet X dhe Y.

Ndryshe nga kromozomet X dhe Y në një qelizë tipike mashkullore, një nga dy kromozomet X në një qelizë tipike femërore tenton të funksionojë me kapacitet të reduktuar për të shmangur ndërlikimet (ky është i ashtuquajturi kromozom X joaktiv).

Sipas studimit, të dhënat treguan se kromozomi Y ka një “efekt SHOX” më të madh sesa kromozomi X joaktiv, gjë që përkthehet në një gjatësi shtesë prej 3.1 centimetrash mesatarisht. Gjeni SHOX mund të luajë një rol në gjatësi, megjithatë, ky studim përcakton në mënyrë specifike ndryshimin midis aktivitetit të tij në kromozomin Y të burrave krahasuar me kromozomin X joaktiv të grave.

Studiuesit vlerësuan se kjo ndryshim përfaqëson 22.6% të ndryshimit mesatar të gjatësisë midis burrave dhe grave. Faktorë të tjerë që luajnë një rol në përcaktimin e gjatësisë sonë përfshijnë trashëgiminë (prindërit e gjatë kanë tendencë të kenë fëmijë të gjatë), nivelet e hormoneve, përfshirë testosteronin (i cili është shumë më i bollshëm tek burrat sesa tek gratë) dhe standardin e jetesës së vendit në të cilin jetojmë.

Në tre bazat e të dhënave shëndetësore të përdorura në këtë studim (një nga Mbretëria e Bashkuar dhe dy nga SHBA-ja), ndryshimi mesatar i gjatësisë midis burrave dhe grave varionte midis 12.85 dhe 13.72 centimetra.

Ky studim mund të jetë një pikënisje e dobishme për të gjitha llojet e hulumtimeve të ardhshme mbi ndryshimet në fenotipe (karakteristikat e dukshme të jashtme) midis gjinive, si dhe sëmundjet dhe çrregullimet që i prekin ato në mënyra të ndryshme.

Për shembull, sëmundja si Alzheimeri janë më të zakonshme tek gratë, dhe ka të ngjarë të ketë shumë arsye dhe komplekse për këtë. Ashtu si me gjatësinë, dallimi midis gjenetikës dhe hormoneve mund të ofrojë informacion të dobishëm.