Po vlojnë gjarpërinjtë në Kosovë!
Për 3 muaj mbi 20 persona të kafshuar nga gjarpërinjtë në Kosovë !
Në rast kafshimi nga një gjarpër, është shumë e rëndësishme të veprohet shpejt dhe me qetësi. Ja çfarë duhet të bëni:
- Qëndroni të qetë dhe ulni lëvizjen:
• Paniku dhe lëvizja e tepërt përshpejton qarkullimin e gjakut dhe ndihmon përhapjen e helmimit (nëse është gjarpër helmues). - Mbani gjymtyrën e kafshuar poshtë nivelit të zemrës:
• Kjo ndihmon në ngadalësimin e përhapjes së helmit. - Hiqni bizhuteritë ose rrobat e ngushta:
• Nëse kafshimi ndodhi në dorë ose këmbë, hiqni çdo gjë që mund të shtrëngojë zonën në rast të enjtjes. - Qëndroni shtrirë dhe shmangni ecjen:
• Transportoni personin në një mënyrë që shmang lodhjen fizike. - Telefononi ndihmën e shpejtë (urgjencën):
• Shpjegoni situatën, vendndodhjen dhe kohën e kafshimit. - Mbani mend përshkrimin e gjarprit:
• Nëse është e sigurt, përpiquni të përshkruani ngjyrën, madhësinë apo llojin për të ndihmuar mjekët në trajtim.
Çfarë NUK duhet të bëni:
• ❌ Mos e prisni plagën dhe mos thithni helmin.
• ❌ Mos vendosni akull direkt mbi plagë.
• ❌ Mos vendosni torniqe (shtrëngues rreth gjymtyrës).
• ❌ Mos i jepni personit alkool, kafeinë apo ilaçe pa udhëzime mjekësore.
Kujdes:
• Jo të gjithë gjarpërinjtë janë helmues.
• Simptomat e një kafshimi helmues mund të përfshijnë: enjtje, dhimbje të fortë, ndryshim të ngjyrës së lëkurës, nauze, marramendje, frymëmarrje të vështirë, etj.
Në zonën e Kosovës, jetojnë disa lloje gjarpërinjsh, por vetëm një është rrezikshëm për njerëzit:
⸻
🐍 Gjarpri helmues në Kosovë:
👉 Vipera e zakonshme (Vipera ammodytes)
• Njihet edhe si “gjarpri me bri” për shkak të një zgjatimi të vogël mbi hundë.
• Ka trup të trashë dhe mund të jetë me ngjyra gri, kafe ose të përziera me zig-zag.
• Jeton në vende të thata, shkëmbore dhe me bar të ulët.
⸻
🛑 Çfarë duhet të bësh nëse të kafshon ky gjarpër:
- Mos ec vetë nëse nuk është urgjente.
Kërko ndihmë për të shkuar në spital. - Thirr menjëherë emergjencën mjekësore: 194 (ose 112).
- Tregoji mjekëve për zonën dhe përshkrimin e gjarprit.
- Mos aplikoni metoda popullore si:
• Djegia me cigare,
• Vendosja e rakisë mbi plagë,
• Thithja me gojë – këto mund ta përkeqësojnë situatën.
⸻
📌 Këshilla për të shmangur kafshimet në natyrë:
• Vish çizme dhe pantallona të gjata kur ecën në natyrë.
• Mos fus duart në vrima ose poshtë gurëve.
• Nëse sheh gjarpër, mos e ngacmo – largohu ngadalë. /Al Press