Ky krah robotik së shpejti mund të shkojë në hapësirë me një mision të rëndësishëm: të kapë satelitët e vjetër dhe mbeturinat e tjera hapësinore që lundrojnë rreth orbitës së Tokës. “Mbetjet hapësinore janë një problem i madh për të gjithë ne”, thotë drejtori menaxhues i Astroscale UK, Nick Shave.
Roboti është zhvilluar nga startup-i për heqjen e mbeturinave orbitale Astroscale me një vizion për të krijuar një zhvillim të sigurt dhe të qëndrueshëm të hapësirës. “Që nga fillimi i epokës së hapësirës në 1957, ne kemi pasur një kulturë të hedhjes në hapësirë”, thotë Shave.
“Ne kemi vendosur shumë objekte në hapësirë, dhe në thelb nuk i kemi hequr ato, nuk i kemi ricikluar ose nuk kemi bërë ndonjë gjë tjetër. Pra, ka 10,000 tonë mbeturina në hapësirë, afër 40,000 objekte që të gjitha notojnë në orbita të ndryshme. Dhe ata po shkaktojnë mbipopullim në orbitë dhe po ndodhin përplasje.”
Pa norma të përcaktuara për sjelljen në hapësirën ushtarake, disa kanë frikë nga një sulm i mundshëm me armë hapësinore që mund të gjenerojë shumë më tepër mbeturina. Në rrezik janë miliarda dollarë në asete – pajisjet orbitale thelbësore për navigimin dhe hartat e smartfonëve, mesazhet me tekst, thirrjet dhe lidhjet e internetit që përdoren nga industritë dhe njerëzit në mbarë botën.
Qeveritë dhe investitorët po kërkojnë zgjidhje dhe po investojnë në mënyra për të trajtuar mjedisin e çrregullt orbital. “Astroscale” me bazë në Tokio, me filiale në SHBA dhe Britani, është një prej tyre. Kompania po teston një pajisje të njohur si Active Debris Removal – ADR.
Është projektuar për t’u lidhur me satelitët e çaktivizuar dhe për t’i tërhequr ata drejt atmosferës së Tokës për një asgjësim të zjarrtë. Por kjo nuk është një detyrë e lehtë. Astroscale po shikon gjithashtu se si të furnizohen me karburant satelitët ndërsa ata janë ende në hapësirë. Tani për tani, kur një sateliti i mbaron karburanti, misioni i tij ka përfunduar.
Shave thotë se kompania shpreson të ketë një anije ADR në orbitë brenda dy viteve të ardhshme. “Ne po shikojmë të futemi në orbitë me këtë anije kozmike nga fundi i vitit 2026 dhe në 2027. Pra, ky është lloji i kornizës kohore që ne po shikojmë të bëjmë këtë lloj teknologjie të heqjes së mbeturinave ose karburantit”, tha ai.