Durrës. Stacioni i peshkimit, partner i KE-së për mbeturinat detare

DURRËS, 24 qershor 2014 –  Edhe pse i nënvlerësuar nga qeveritë shqiptare të para dhe pas viteve 1990, ish- Stacioni i Kërkimeve Shkencore të Ekonomisë së Peshkimit /  Instituti i Kërkimeve të Peshkimit Durrës, është partner i projektit të BE-së  DeFishGear  që synon reduktimin e mbeturinave detare në Adriatik.

Sipas një njoftimi të KE-së, Laboratori i Akuakulturës dhe Peshkimit i Universitetit Bujqësor të Tiranës me seli në Durrës do të kontribuojë në projektin   DeFishGear  me mbledhjen, analizimin dhe përpunimin e të dhënave, inventarizimin, krijimin e një baze të dhënash, dhe shkëmbimi ni këtyre të dhënave midis të partnerëve të projektit për portet e Durrësit dhe Vlorës në Shqipëri. Mostrat do të mblidhen në basenet portuale, gjatë ankorimit, nga depozitat e ballastit të anijeve që vijnë nga pjesë të ndryshme të botës në ndonjë nga portet shqiptare të përmendura më lart.

Njohuritë e fituara në kuadër të projekteve të mëparshme do të përdoren këtu, si në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar, nëpërmjet ekspertizës së ekspertëve në biologjinë detare, analizave laboratorike, iktiologëve, stafit akademik universitar, anketuesve të pavarur detar, kapitenësh anijesh.

Info 1 /Mbeturinat detare

Çështja e mbeturinave detare njihet si një nga kërcënimet kryesore për ekosistemet detare në Detin Mesdhe, thotë KE-ja.

Mbeturinat detare (material solid i prodhuar ose i përpunuar i shkarkuar në mjedisin detar dhe bregdetar) përbëjnë një kërcënim të madh për ekosistemet detare në Detin Mesdhe për shkak të ndikimeve në mjedis, ekonomi, siguri, shëndet dhe kulturë.

Qasja rajonale për luftimin e kësaj ndotjeje është një hap drejt suksesit qysh se problemi i mbeturinave detare kapërcen kufijtë kombëtarë.

Rajoni Adriatik po përballet me një hendek të madh kur bëhet fjalë për analizën e mbeturinave detare duke rezultuar në një mungesë të masave të përshtatshme zbutëse që synojnë reduktimin e kësaj ndotjeje të dukshëm në çdo vend të rajonit.  DeFishGear  (The Derelict Fishing Gear Project in the Adriatic Sea) trajton kontekstin më të gjerë të problemit të mbeturinave detare për të siguruar në fund të fundit një kontribut të rëndësishëm strategjik në nivel rajonal.

Projekti  DeFishGear  do të rezultojë në një strategji për reduktimin e ndotjes nga mbeturinat detare në detin Adriatik duke përfshirë grupe të ndryshme interesi (industri peshkimi, shkencëtarë, politikanë, OJQ dhe industri riciklimi).

Pas përfundimit të projektit, rajoni i Adriatikut do të ketë vlerësimin e tij të parë të mbetjeve detare bazuar në të dhënat e mbledhura dhe veprimet e kryera në zonat pilot, njohuri më të mirë për ndotjen mikro plastike dhe efektet e saj në biota detare që do të vazhdojë për të nxitur reduktimin e mbeturinave detare edhe pas përfundimit të projektit. Aktivitetet do të koordinohen dhe të sinkronizuara në nivel ndërkufitar dhe do të promovojë qasje të ekosistemit [ecosystem approach (EcAP)] me rezultatet që do të ndihmojnë për të arritur një status të mirë mjedisor në përputhje me Direktivën Kornizë të Strategjisë Detare (2008/56/EC) Përshkruesi 10, Mbeturina Detare (Marine Strategy Frameëork Directive (2008/56/EC) Descriptor 10, Marine Litter).

Kështu, projekti do të nxisë panelet e politikave bashkëpunuese për zbatimin e Palët kryesore janë të gjithë ata që përfitojnë dhe varen nga mjedisi detar (peshkatarë, akuakulturë, turizëm, transporti, autoritete vendore / rajonale, autoritetet kombëtare, autoriteteve mbikombëtare), si dhe publiku i gjerë.

Nëpërmjet zbatimit të projektit  DeFishGear, mbeturinat detare në ujërat e Adriatikut bregdetare do të reduktohen nga peshkatarët e përfshirë si një nga faktorët kyç për kauzën dhe zgjidhjen e problemit të mbeturinave detare.

Aktivitetet Pilot do të realizohen duke vendosur një sistem për mbledhjen dhe riciklimin e mjeteve të braktisura të peshkimit, duke përfshirë edhe e të ashtuquajturat "rrjeta fantazmë", dhe mbledhjen e mbeturinave pluskuese dhe ato të funddetit, të kapur në rrjeta gjatë peshkimit.

Realizimi i DeFishGear do të sjellë shumë rezultatet që do të lehtësojnë aspektin e procesit të pjesëmarrjes e së Protokollit të Menaxhimit të Integruar të Zonës Bregdetare.

Në bazë të njohurive të fituara rishtas, është parashikuar ë zhvillohet një bazë të dhënash që përmban të gjithë informacionin e duhur për mbeturinat detare dhe lidhjen me aktivitetet ekonomike dhe faktorët socialë.

Theksi do të vihet në zbulimin e çështjeve të ndërlidhura midis aktorëve të ndryshëm, duke identifikuar pengesat në ndërveprimin e tyre, dhe duke ofruar zgjidhjet më të mira praktike.

Meqë Projekti njeh rëndësinë e ruajtjes së konkurrueshmërisë rajonale, zbatimi i tij orientohet drejt krijimit të lidhjeve me industrinë e riciklimit, duke bërë të mundur analizën e një cikël të tërë jetësor të mjeteve të braktisura të peshkimit të përshtatshme për riciklimin apo përpunim.

Koncepti i zbatimit të projektit mbështetet në aktivitetet monitoruese, të përshtatura si një mision "faktmbledhës" për bazën në zhvillimin e një strategjie të parë të përbashkët kundër mbeturinave detare në detin Adriatik.

Rezultatet e këtyre aktiviteteve do të ofrojnë argumente të bazuara në fakte për hartuesit e politikave dhe për të krijuar një rrjet rajonal të ekspertëve që do të vazhdojnë të bashkëpunojnë midis tyre duke siguruar një menaxhim të qëndrueshëm të përbashkët të mbeturinave detare në Adriatik.

Prandaj, në këtë projekt është përcaktuar të krijohet kapaciteti uniform në shtetet anëtare, duke ndjekur objektivat e ndihmës së para-anëtarësimit.

Një qasje e ngjashme do të përdoret në aktivitete pilot që rezultojnë në zgjidhje aplikative kur bëhet fjalë për sektorin e peshkimit, i njohur si një nga aktorët kryesorë me një rol të dyfishtë në këtë projekt.

Të gjitha aktivitetet do të rezultojnë në udhëzime përshkruese që shërbejnë si një përmbledhje praktikash të mira, dhe që përfshin njohuri të reja të fituara në procesin e implementimit të projektit.

Udhëzimet e lartpërmendura do të jenë në dispozicion dhe të kuptueshme për publikun e gjerë, si dhe duke siguruar angazhimin e tyre aktive në këtë projekt.

Strategjia do të vendoset në kuadrin e IPA Adriatic ,financues i projektit DeFishGear në të gjitha segmentet detare të shtatë vendeve të Detit Adriatik (Shqipëri, Bosnjë-Hercegovinë, Kroaci, Greqi, Itali, Mali i Zi, Slloveni).

Info 2 / Instituti i Kërkimeve të Peshkimit Durrës

Laboratori i Akuakulturës dhe Peshkimit i Universitetit Bujqësor të Tiranës  (ish- Instituti i Kërkimeve të Peshkimit Durrës) është formuar mbi bazën e Stacionit të Kërkimeve Shkencore të Ekonomisë së Peshkimit, i cili ka funksionuar si qendër e vetme kërkimore në sistemin e peshkimit që nga viti 1958.

Instituti u krijua me VKM nr. 544 datë 29.12.1992, me detyrë themelore drejtimin dhe realizimin e kërkimeve shkencore në fushën e peshkimit për një zhvillim të qëndrueshëm të këtij sektori në të gjitha kategoritë ujore dhe ruajtjen e biodiversitetit të këtyre ekosistemeve) është institucion publik i themeluar në vitin 1970, i vetmi laborator kërkimor detar në Shqipëri.

Aktivitetet kërkimore prekin aspekte të eksplorimit detit: parametrat kimikë, biologjikë dhe peshkimi.

Aktualisht laboratori ka një staf të përhershëm prej 13 vetash dhe disa punonjës akademikë të Universitetit që marrin pjesë në projekte dhe kërkime, kryesisht studiues dhe studentë të doktoraturës.

Për aktivitetet kërkimore-shkencorë ka marrëveshje me anijet e flotës së peshkimit, të cilat, përveç aktivitetit të tyre, ndihmojnë për anketa dhe grumbullim të dhënash si për ujërat bregdetare ashtu dhe ato në det të hapur-detit. 

Të ardhurat e laboratorit janë pjesë e buxhetit të universitetit.

/përgatiti th. m. agjencia e lajmeve “Dyrrah”/