Fillimviti 2016 ka nisur me ndryshime të rëndësishme për sa i përket procesit të legalizimit dhe urbanizimit të zonave informale. Janë  tre ndryshime ligjore që kanë impakt të drejtpërdrejtë te qytetarët, të miratuara nga Këshilli i Ministrave, i cili u jep të drejta të plota agjencive rajonale, të pajisin me certifikata pronësie qytetarët.

“Nga sot, qytetari nuk shkon më në ZRPP për të aplikuar, por procedura nis e përfundon brenda ALUIZNI-t, deklaroi në një intervistë për “DurrësLajm” drejtori i Agjencisë Rajonale të Durrësit Flamur Gjuzi. Po kështu, përfitojnë lehtësi edhe invalidët e punës, krahas kategorive të tjera që janë përfshirë, ndërsa kishat dhe xhamitë, objektet e kultit do të legalizohen falas me vendimin e ri të qeverisë.

Qytetarët do t’i drejtohen ZRPP-së?

Jo, tani e gjithë procedura nis e përfundon tek ALUIZNI, në bazë të afateve kohore 45 ditore. Qeveria tani e anuloi vendimin që pas kryerjes së procedurave në agjenci të miratohej leja nga Këshilli i Ministrave. Ne kryejmë proceduat, miratojmë edhe lejen e legalizimit.

Cilat janë pengesat kryesore të procesit për qytetarët?

Bëhet fjalë për më shumë se 10 mijë ndërtime që janë bllokuar. Janë zonat A dhe B të qytetit. Nëse te zona A është i ndaluar legalizimi, pranë objekteve të trashëgimisë kulturore, në zonën B që përfshin një pjesë të ish-Kënetës, kodrat e qytetit dhe disa lagje, duket të rishikohet mundësia sepse janë 10 mijë ndërtime pa leje që s’kualifikohen nga procesi i legalizimit.

Flitet për regjistrimin me hipotekë ligjore?

ZVRPP, me paraqitjen e kërkesës nga ALUIZNI, kryen brenda 10 ditëve, regjistrimin e lejes së legalizimit.

Leja e legalizimit, e miratuar pa marrëdhënie pronësie me parcelën ndërtimore (truallin), regjistrohet nga ZVRPP-ja në një kartelë tjetër pasurie, nga ajo e truallit, duke bërë shënimet përkatëse në kartelë. Heqja e shënimeve në kartelë dhe regjistrimi i pronësisë mbi parcelën ndërtimore, për lejen e regjistruar, kryhet nga ZVRPP-ja menjëherë, me hyrjen në fuqi të vendimit të Këshillit të Ministrave që miraton kalimin e të drejtës së pronësisë mbi parcelën ndërtimore dhe kompensimin e pronarëve.

ZVRPP-ja bën edhe regjistrimin e hipotekës ligjore, sipas pikës 2/1, të nenit 30, të ligjit nr. 9482, datë 3.4.2006, “Për legalizimin, urbanizmin dhe integrimin e ndërtimeve pa leje”, të ndryshuar. Regjistrimi i hipotekës ligjore bëhet në seksionin përkatës të kartelës së pasurisë së legalizuar. Fshirja e hipotekës ligjore nga ZVRPP-ja kryhet jo më vonë se 5 ditë, nga data e njoftimit të ALUIZNI-t për shlyerjen e pagesave, njoftim që shoqërohet nga dokumentacioni provues.

Në cilat raste do të aplikohet regjistrimi me barrë hipotekore?

Në zbatim të VKM nr. 488, datë 22.7.2014, ALUIZNI i kërkon zyrtarisht Operatorit të Shpërndarjes së Energjisë Elektrike konfirmim për përmbushjen ose jo të detyrimeve nga ana e subjekteve përfitues të lejeve të legalizimit. Nëse OSHEE-ja nuk kthen përgjigje brenda 10 ditëve nga administrimi i kërkesës, ALUIZNI njofton Ministrinë e Energjisë dhe Industrisë.

Subjektet përfitues të lejeve të legalizimit, që konfirmohet se kanë shlyer pagesat e furnizimit me energji elektrike, gjatë një viti, nga momenti i njoftimit të pagesës së parcelës ndërtimore, përfitojnë faljen e 10% të vlerës. Për subjektet debitorë, ALUIZNI i kërkon ZVRPP-së vendosjen e kufizimit mbi pasurinë e legalizuar. Subjektet përfitues të lejeve të legalizimit, që konfirmohet se kanë shlyer pagesat e furnizimit me energji elektrike, gjatë një viti, nga momenti i njoftimit të pagesës së parcelës ndërtimore, përfitojnë faljen e 10% të vlerës. Për subjektet debitorë, ALUIZNI i kërkon ZVRPP-së vendosjen e kufizimit mbi pasurinë e legalizuar

Cilat janë pengesat që has procesi i legalizimit për qytetin e Durrësit? Do të vazhdojë aplikimi i lehtësirave financiare të parcelave ndërtimore? Cilat kategori përfitojnë më konkretisht?

Janë përfshirë edhe kategori të tjera që përfitojnë zbritje nga detyrimi për parcelën ndërtimore: Vazhdojnë të përfitojnë falas parcelën poseduesit kryefamiljarë që kanë statusin e paraplegjik/tetraplegjik/ të verbër. Vazhdon t’i zbritet 50% poseduesve që kanë në përbërjen familjare të tyre persona me statusin e paraplegjik/tetraplegjik/të verbër. Ndryshimi i ri i kësaj VKM është se u futën në kategorinë e lehtësirave financiare edhe invalidët e punës. Kështu përfitojnë zbritjen 50% poseduesit e ndërtimeve pa leje me statusin e invalidit të punës ose që kanë bashkëshortë me këtë status, në kuptim të ligjit nr. 7889, datë 14.12.1994, “Për statusin e invalidëve të punës”, me paraqitjen e dëshmisë zyrtare përkatëse, pranë drejtorisë së ALUIZNI-t.

Por duhet pasur parasysh që subjektet që përfitojnë lehtësirat financiare, e përfitojnë vetëm një herë faljen apo zbritjen nga detyrimi për parcelën ndërtimore, cilido qoftë funksioni i ndërtimit.                      

Përfitojnë faljen apo zbritjen e detyrimit për parcelën ndërtimore subjektet që janë aplikues për legalizim ose që u janë njohur të drejta mbi ndërtimin pa leje, me vendim gjyqësor të formës së prerë.  

Kush nuk përfiton lehtësira, kush përjashtohet?

Nuk do të përfitojnë lehtësitë, për shkak të statusit të veçantë, paraplegjik/tetraplegjik/të verbër/invalidë pune, subjektet të cilëve u është transferuar e drejta e legalizimit të ndërtimit pa leje përmes një veprimi juridiko-civil. ALUIZNI do të tregojë kujdes të veçantë për rastet kur subjektet aplikues për legalizim, nëpërmjet deklaratave noteriale, kontratave të ndryshme apo veprimeve të tjera noteriale, transferojnë të drejtën për të vazhduar procesin te persona të tjerë. Në këto raste ALUIZNI do të vijojë procedurat e legalizimit sipas vullnetit të palëve, por në rast se përfituesi do të ketë statusin paraplegjik/tetraplegjik/të verbër/invalidë pune, nuk do të ketë mundësi të përfitojë faljen apo zbritjet.

Po bashkësitë fetare?

Bashkësitë fetare, që kanë lidhur marrëveshje me Këshillin e Ministrave, për objektet e kultit, institucionet e arsimit parashkollor, parauniversitar dhe universitar, objektet me destinacion për shërbime sociale a shëndetësore, përjashtohen nga pagesa për parcelën ndërtimore. Ky përjashtim vlen edhe për objektet e tjera, në kuptim të nenit 25, të ligjit nr. 9482, datë 3.4.2006, “Për legalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndërtimeve pa leje”, të ndryshuar.

Si do të bëhet njoftimi i subjekteve?

Njoftimi dërgohet në rrugë postare ose i jepet në dorëzim subjektit, nga ALUIZNI, pas miratimit të kalimit të së drejtës së pronësisë me vendim të Këshillit të Ministrave. Kur njoftimi nuk mund të dërgohet në rrugë postare, për shkak të mungesës së adresës, apo kur subjekti refuzon të marrë në dorëzim njoftimin, ai afishohet për 30 ditë në një vend të dukshëm, pranë njësisë administrative ku ndodhet ndërtimi pa leje. Llogaritja e afatit për pagesën, në këtë rast, fillon të nesërmen e ditës së fundit të afishimit.

Deri në shlyerjen e detyrimit financiar të  parcelës ndërtimore, ndërtimi i legalizuar regjistrohet me hipotekë ligjore, sipas nenit 54, të ligjit nr. 33/2012, “Për regjistrimin e pasurive të paluajtshme”.

Cilat janë afatet e procedurave të legalizimit?

Subjekti ka 60 ditë afat për shlyerjen e detyrimit financiar. Brenda afatit 60 ditë, subjekti nëse e paguan brenda 45 ditëve nga data e njoftimit, e përfiton zbritjen -20% për pagesë të menjëhershme. Në të kundërt, e humbet zbritjen 20%.  Me kalimin e afatit 60 ditë, në rast se subjekti nuk e ka likuiduar faturën, atëherë ALUIZNI do të lëshojë lejen e legalizimit dhe ndërtimi në hipotekë do të regjistrohet me shënimin barrë hipotekore deri sa subjekti të shlyejë detyrimin e tij.

Nëse ka subjekte posedues të ndërtimeve pa leje, që janë njoftuar nga ALUIZNI dhe kanë marrë faturat e parcelës përpara datës 31.12.2015, ata do të kenë afat për shlyerjen e detyrimit deri në 6 muaj, duke filluar nga data e njoftimit. Prandaj kujdes, ata që i kanë marrë në dorëzim faturat përpara datës 31 dhjetor 2015, të mostejkalojnë afatin 6-mujor. Për këta subjekte me kalimin e afatit 6 muaj, në rast se subjekti nuk e ka likuiduar faturën, atëherë ALUIZNI do të lëshojë lejen e legalizimit dhe ndërtimi në hipotekë do të regjistrohet me shënimin barrë hipotekore deri sa subjekti të shlyejë detyrimin e tij. Të regjistrohet me shënimin barrë hipotekore deri sa subjekti të shlyejë detyrimin e tij.

K.H.